အခန်း(၁) မြင်းများ၏ဆင့်ကဲဖြစ်စဥ်သမိုင်း

မြင်းများ၏ဆင့်ကဲဖြစ်စဥ် အပိုင်း ၁

ဆင့်ကဲလေ့လာသူများသည် မြင်းများ၏ အရိုးစုပုံသဏ္ဏာန် နင့် ဆင်တူသော ရူပ်ကြွင်းများကိုရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည် ထိုအချိန်တွင် မြင်းတို့၏ ပထမဆုံး ဘိုးဘေးဘီဘင်ဟု ယူဆရသော မြင်းနဲ့ဆင်တူသော ကျောက်ဖြစ်ရူပ်ကြွင်းကို လွန်ခဲ့သော နစ်သန်းပေါင်း Eohippus ဟုခေါ် Mesohippus (Mesohippus). ဌင်းမျိုးနွယ်သည် ခြေချောင်း သုံးချောင်းပါရှိသည်။ နောက်ထပ်မျိုးနွယ် (Merychippus)သည်နစ်သန်းပေါင်း(၁၅သန်းနှစ်-၁၀သန်းနှစ်) တွင်ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ခြေချောင်း သုံးချောင်းရဲ့ ဘေးနှစ်ချောင်းသည် အနည်းငယ်တို၀င်သွားသည်။ယ Pliohippus ရှိခဲ့ပြီး ယနေ့ခေတ်မြင်းနင့် အနီးစပ်ဆုံးဆင်တူသည့် (Equus)မင်းရူပ်ကြွင်းကိုတေ့ နှစ်ပေါင်းတစ်သန်းကျော ်မှာစတင်တွေ့ရှိခဲ့သည်။

1) Eohippu

USA, Wyoming ရှေးအကျဆုံးမြင်းရူပ်ကြွင်းဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။ Eohippu နင့်ဆင်တူသော ကျောက်ဖြစ်ရူပ်ကြွင်းကို ဉရောပ တွင်လဲရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ဌင်းကို Hyracotherium ဟုခေါ်ကြသည်။ Eohippu သည် သေးငယ်သောကိုယ်ထည်ရှိပြိး ဌင်း၏အမြင့် (မြေပြင်မှ ခေါင်းအထိ)သည် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၂၅ မှ ၅၀စင်တီမီတာအထိ ရှိသည်။သူ့မှာနောက်ကျောကွေးပြီး မြေခွေးတစ်ကောင်နဲ့တူသော အမြီး ရှိသည်။ ပထမခြေချောင်းနင့် ပဥွမ ခြေချောင်းမှာပျောက်ဆုံးနေသောကြောင့် ရှေ့ခြေ ချောင်း ၄ချောင်းနဲ့ နောက်ခြေ ချောင်းသုံးချောင်းရှိသည်။ တတိယခြေချောင်းသည်အရှည်ဆုံးဖြစ်ပြီး ကျန်ခြေချောင်းများမှာ အနည်းငယ်တိုသည်။ ဌင်းတွင်သွား ၄၄ ချောင်းရှိပုံရပြီး သွား၏ဖွဲ့စီးပုံအရ အရွက်စားခြင်းဖြင့်အသက်ရှင်သည်ဟုယူဆရသည်။

မှတ်ချ်

မြင်း၏ ဆင့်ကဲဖြစ်စဥ်၏ထူးခြားချက်မှာ ခြေချောင်းများတစ်ဖြည်းဖြည်းလျော့ နည်းလာခြင်းဖြစ်သည်။ထို့ကြောင့် ယခုမြင်းတွေမှာခြေချော င်းတစ်ချောင်းပဲရှိပြိး ဌင်းသည် တတိယ ခြေချောင်း၏ ဖွံ့ဖြိုးလာမှုဖြစ်ပြီး ကျန်ခြေချောင်းများသည် မြင်း၏ဆင့်ကဲဖြစ်စဥ် အတွင်းပျောက်ကွယ်ခြင်း သို့မဟုတ် အမှတ်အသားအဖြစ်သာကျန်ရှိသည်။

(၂)Mesohippu

 လွန်ခဲ့သာနှစ်ပေါင်း ၃၀ခန့်က ကျောက်ဖြစ်ရူပ်ကြွင်းအဖြစ် ရှာဖွေ တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ဌင်း၏ရှေ့ခြေထောက်တွင်ခြေချောင်းသု ံးချောင်းရှိသည်၊အလယ်ခြေချောင်းသည် အကြီးဆုံးနဲ့ အထူဆုံးဖြစ်ပြီး နှစ်ဖက်စလုံးရှိ ဒုတိယနင့် စတုတ ခြေချောင်းများသည် ပါးလွှာပြီးတိုသော်လည်း အလေးချိန်ကို ထိန်းနိုင် သောလုပ်ဆောင်ချက်ရှိသည်။ Eohippus ထက်ခြေချောင်းတစ်ချောင်းသာရှိသည်အမြင့် ၆၀စင်တီမီတာခန့် ရှိပြီး ဦးခေါင်းပုံသဣာန်သည် ခေတ် မြင်းနင့်ဆင်တူသည်။ Eohippus ထက်ပိုကြီးသောကြောင့် ဌင်းသည် ပို၍ ညဏ်ကောင်းပုံရသည်။ ဌင်းသည်ဥရောပ နှင့် မြောက်အမေရီက တို့တတွင်နေထိုင်ပြီး အရွက်စားသည်၊၊

(၃) Merychippu

လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၁၅သန်းမှ ၁၀သန်းခန့် တွင် ကျောက်ဖြစ်ရူပ်ကြွင်းတစ်ခ ုကိုရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ခြေချောင်းသုံးချောင်းရှိသော်လည်း တစ်ဖက်တစ်ချက်စီရှိခြ ေချောင်းနစ်ချောင်းသည် အလွန်တိုသောကြောင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကိုမထိန်းနိုင်ဘဲ အလယ်ခြေချောင်းတစ်ချောင်းသာ ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းနိုင်သ့ည်။ ဌင်း၏အမြင့်မှာ ၁၀၀ စင်တီမီတာခန့်ရှိပြီး ဌင်း၏ဦးခေါင်းပုံသဣာန်သည် ခေတ်သစ်မြင်းတစ်ကောင်နဲ့ အလွန်ဆင်တူပြီး ဌင်း၏သွားများသည် ရှေ့သွားများပါရှိလာသောကြောင့် ဌင်းတို့သည် စားကျက်အတွက် စံပြဖြစ်ခဲ့သည်၊.။

(၄) Pliohippu

လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း၅သန်းခန့်က ကျောက်ဖြစ်ရူပ်ကြွင်းမ ျားတွင်ပေါထွက်ခဲ့ပြီး ဌင်းသည် ခြေချောင်းတစ်ချောင်းပါသောမြင်းများ၏ ဘိုးဘေးဖြစ်သည်။ အမြင့် ၁၁၀ မှ ၁၂၀စင်တီမီတာခန့်ရှိသည်။ဒုတိယနင့်စတုတ ခြေချောင်းများသည် ပျောက်ကွယ်လုနီးပါးဖြစ်ကာ အရာများသာကျန်ရှိပြီး Pliohippus ကိုအာရှနင့် ဥရောပတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။

(၅)Equus

ဌင်းသည် ခေတ်သစ်မြင်း၏ တိုက်ရီုက်ဘိုးဘေးဖြစ်သည်။ဌင်းသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၁သန်းခန့်က မြောက်အမေရီက တိုက်တွင်ထွန်းကားခဲ့ပြီး အာရှ၊ဥရောပ နှင့် အာဖရိကတို့အပါအ၀င် ကမ္ယာ အနှံ့ ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။ အရပ်အမြင့်သည် ၁၃၀ စင်တီမီတာခန့်ရှိပြီး ခြေချောင်းလေးချောင်းစီတွင် ခြေချောင်းတစ်ချောင်းသာကျန်ရှိတော့ သည်။ ဌင်းသည် ‌‌‌‌‌‌ဒေသတစ်ခုစီ၏ ရာသီဥတုအလိုက်ပြောင်းလဲတိုးတက်လာပြီး ယနေ့ခေတ်မြင်းတွင် မြင်းမျိုးစိတ်များစွာအထိ ပေါက်ဖွားလာခဲ့ကြသည်။ 

******

မြင်းများ၏ ဆင့်ကဲဖြစ်စဥ် သည် နှစ်သန်းပေါင်းများစွာကြာလာသည်နှင့်အမျှ ပိုကြီး သောကိုယ်ထည်များနှင့် ပြေးနှုန်းပိုမြန်လာသည်။ အရှိန်ပြင်းပြင်းရရှိရန်အတွက် ခြေထောက်များသည်ပိုရှည်လာပပြီး အထူးသဖြင့် ခြေသလုံးအောက်ပိုင်း ရှိ အရိုးများနှင့်အရွတ်များ ပိုရှည်လာကာ သန်မာလာပြီး ခြေထောက်အပေါပိုင်းရှိ ကြွက်သားများဖွံ့ဖြိုးလာသည်။ 

မြင်း၏ဖွံ့ဖြိးမှုမှ တ်တမ်းတစ်လျှောက်တွင် ခြေညှင်းအရေအတ္္္္္္္္္္္္္္္္္္ ္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္ ္က်္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္ ္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္းသာရှိသည်။ ၄ ချောင်းရှိတာမှ ၃ ချောင်းလျှော့သွားခြင်းက သက်တမ်းအလိုက်ဖြစ်သည်။